Σε πρόσφατο άρθρο του περιοδικού Manufacturing, ο πρόεδρος του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΥΛΙΚΩΝ & ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ (ΣΥ.ΒΙ.Π.Υ.Σ.), Δημήτρης Μαντής, παρουσίασε τις προοπτικές και τις δυσκολίες που συνοδεύουν τον υπό διαμόρφωση Νέο Νόμο για την Κυκλική Οικονομία (Circular Economy Act – CEA).
Table of Contents
Υπό Διαμόρφωση το Θεσμικό Πλαίσιο
Ο νέος νόμος, που συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αναμένεται να δημοσιευθεί στα τέλη του 2026, έχει στόχο την ενίσχυση των επενδύσεων, την αύξηση της ανακύκλωσης και τη μείωση της ταφής ή καύσης πολύτιμων υλικών. Πρόκειται, όπως αναφέρει, για μια σημαντική ευκαιρία να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες αδυναμίες στη διαχείριση απορριμμάτων συσκευασίας.
Η Προειδοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Έκθεση Έγκαιρης Προειδοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2024) ανέδειξε ότι 10 κράτη-μέλη κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο ανακύκλωσης του 65% έως το 2025, γεγονός που δείχνει πόσο δύσκολη παραμένει η επίτευξη των στόχων ανά υλικό, ενισχύοντας την ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις.
Ανάγκη για Διαφάνεια και Ενίσχυση της Αγοράς
Ο πρόεδρος του ΣΥ.ΒΙ.Π.Υ.Σ συνεχίζει λέγοντας ότι η CEA μπορεί να δημιουργήσει μια βιώσιμη αγορά δευτερογενών πρώτων υλών και να θέσει σαφείς όρους διαφάνειας και εποπτείας. Η αξιοποίηση των συστημάτων Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (EPR) και η πλήρης εφαρμογή του άρθρου 8α της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα κρίνονται καίριες. Παράλληλα, απαιτείται ενσωμάτωση της αρχής της εξειδίκευσης, ώστε οι εισφορές να επανεπενδύονται σε υποδομές συλλογής και ανακύκλωσης.
Οι Προκλήσεις της Πραγματικής Οικονομίας
Ο κλάδος συσκευασίας αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια, με το υψηλό ενεργειακό κόστος, την έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού και τις αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες ως σημαντικά παραδείγματα. «Η ανακατεύθυνση κρίσιμων πρώτων υλών σε άλλες δραστηριότητες, όπως η άμυνα, εντείνει το πρόβλημα», όπως αναφέρει.
Την ίδια στιγμή, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι δασμοί αυξάνουν το κόστος παραγωγής, με τους καταναλωτές να δίνουν πλέον μεγαλύτερη βαρύτητα στην τιμή παρά στη βιωσιμότητα.
Νομοθετική Αστάθεια στην Ευρώπη
Οι πολιτικές εξελίξεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν επιβραδύνει την πράσινη μετάβαση. Η συζήτηση για την οδηγία περί «πράσινων ισχυρισμών» (Green Claims Directive) αναβλήθηκε μετά από ένσταση της Ιταλίας, ενώ αποφασίστηκε διετής καθυστέρηση στην εφαρμογή της CSRD και της CS3D για ορισμένες επιχειρήσεις. Παράλληλα, ο κανονισμός για την αποψίλωση τροποποιείται συνεχώς, με νέες αναβολές να βρίσκονται υπό εξέταση.
Συμπεράσματα
Ο Νέος Νόμος για την Κυκλική Οικονομία μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις και η πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου, σε συνδυασμό με τις πιέσεις της αγοράς, δημιουργούν σημαντικά εμπόδια. Όπως σημείωσε ο κ. Μαντής, «εχθρός μας είναι ο χρόνος», γεγονός που καθιστά τις άμεσες και ρεαλιστικές κινήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναγκαίες.
